Bruce Wayne Tuckman publiceerde in 1965 een artikel genaamd ‘Developmental Sequence in Small Groups’. Het gebruikte model werd invloedrijk in de theorie van groepsontwikkeling. Het model van stadia in de ontwikkeling van teams van Tuckman geeft inzicht in de mogelijke groei van een team in de tijd.

Volgens Tuckman is het doorlopen van alle fasen in vaste volgorde noodzakelijk om als groep uit te groeien tot een optimaal functionerend team. Dit betekent volgens Tuckman dat een team nooit goed zal presteren zolang ze geen gezamenlijke conflicten hebben doorgemaakt en geen gedragsnormen hebben vastgesteld.

Tuckman onderscheidt vijf fasen of stadia in de ontwikkeling van teams. De laatste (adjourning of afscheid) is in 1977 toegevoegd. Deze stadia worden niet altijd strikt na elkaar doorlopen door groepen. Sterker nog, veel teams blijven ergens halverwege steken. Ze ontwikkelen dan gedragsregels en afspraken die contraproductief kunnen zijn. In de beginfasen hebben sociaal-emotionele taken de overhand, in de laatste fasen de meer taakgerichte taken, volgens Tuckman.

De 5 fases volgens Tuckman

Fase 1: Forming (Oriëntatiefase) – Er is wel een groep individuen maar nog geen groeps- of teamgevoel. Individuele posities en rollen zijn nog niet ingenomen. Groepsleden nemen een afwachtende houding aan en hebben behoefte aan richting (koers/opdracht) en leiderschap (wie stuurt?).

Fase 2: Storming (Machtsfase) – In deze fase proberen de groepsleden hun positie in de groep in te nemen. Dit proces leidt vaak tot strijd als de ideeën van de groepsleden op gespannen voet met elkaar staan. Maar ook wie heeft het hier voor het zeggen? Informeel leiderschap en georganiseerd leiderschap.

Fase 3: Norming (Affectie/normering fase) – Groepsleden komen dichter tot elkaar. Afspraken, regels en methodes van samenwerking worden bepaald. De gemeenschappelijke teamdoelen worden gedeeld en vastgelegd. Het ontstaan van een meer volwassen wijze van samenwerken, op relatie en taak.

Fase 4: Performing (Prestatiefase) – Er is nu sprake van een team. Teamleden vullen elkaar aan en er wordt samengewerkt aan het gemeenschappelijke teamdoel. Het team is in staat zelfstandig te werken en mogelijke problemen te bespreken.

Fase 5: Adjourning (Afscheidsfase) – Het team wordt opgeheven. Varianten: het team valt uiteen, teamleden vertrekken en/of er komen nieuwe leden bij; het leiderschap wisselt in het team, de teamopdracht verandert waardoor er andere kwaliteiten en competenties worden gevraagd. Het team wordt weer een groep en vervalt in een van de vorige fasen.